Con người luôn bị thu hút bởi những điều chưa biết, chúng ta luôn khám phá những điều mới lạ và một trong những bí ẩn đó là máy bay có thể bay cao bao nhiêu?
Các nhà khoa học hàng không trên
thế giới không ngừng sáng tạo và cho ra đời những chiếc máy bay có thể bay xa
nhất và bay cao nhất để chinh phục những kỷ lục mới. Điều này càng trở nên đặc
biệt quan trọng trong việc chạy đua vũ trang khi mà việc bay cao hơn đối thủ,
ngoài tầm với của hệ thống tên lửa phòng không của đối phương là một việc đặc
biệt quan trọng.
Chúng tôi xin giới thiệu với các bạn 10 máy bay phản lực có thể bay cao nhất trên thế giới.
Hạng 10 – F-22 Raptor của không quân Mỹ
Đứng chót bảng xếp hạng là chiếc máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ năm đầu tiên của thế giới được phát triển cho không quân Mỹ, Lockheed Martin F-22 là tiêm kích 1 phi công vận hành có khả năng tác chiến trong mọi điều kiện thời tiết. Chiếc máy bay chiến đấu này được phát triển nhằm chiếm ưu thế trên không, nhưng nó cũng có khả năng tấn công mặt đất, tác chiến điện tử hoặc tình báo trên không.
Máy bay chiến đấu F-22 sử dụng 2 động cơ phản lực Pratt & Whitney F119-PW-100. Dòng động cơ hai tầng nén có buồng đốt phụ tích hợp bộ phận điều chỉnh hướng phụt này cung cấp lực đẩy tới 15,8 tấn. Lực đẩy tối đa được bảo mật, dù đa số các nguồn tin cho rằng nó khoảng 156 kN cho mỗi động cơ.
Vận tốc của F-22 ước tính là Mach
1.72 khi bay ở chế độ siêu thanh và không mang vũ khí ngoài; khi sử dụng các buồng
đốt hai lần, vận tốc của F-22 "lớn hơn Mach 2.0" (2.120 km/h), trần
bay tối đa của F-22 đạt 20.000 m tức vào khoảng 65.000 feet.
Đứng thứ 9 - English Electric
Canberra của không quân Hoàng gia Anh
Đây là một máy bay phản lực ném
bom hạng nhẹ được hãng English Electric phát triển từ giữa thập niên 40 đến đầu
những năm 50. Canberra có khả năng bay cao hơn bất kỳ loại máy bay nào trên thế
giới cùng thời điểm. Nó đạt kỷ lục về trần bay khi lên tới độ cao 21.430m vào
năm 1957.
Một chiếc Canberra B.2 khác cũng đã phá kỷ lục thế giới vào ngày 21 tháng 2 năm 1951 khi trở thành máy bay phản lực đầu tiên bay qua Đại Tây Dương không cần nghỉ và tiếp nhiên liệu.
Vì hãng English Electric không có
khả năng sản xuất đủ máy bay cho cả Không quân Hoàng gia Anh và Không quân Hoa
Kỳ, vào ngày 3 tháng 4 năm 1951, hãng Martin được trao giấy phép nhượng quyền để
sản xuất kiểu Canberra tại Hoa Kỳ, và được đặt tên là B-57.
Xếp thứ 8 là chiếc máy bay
trinh sát M-55 Geophysica của Liên Xô
M-55 là loại máy bay do thám một
chỗ ngồi, được sản xuất bởi Cục thiết kế Myasishchev của Liên Xô.
Phiên bản đầu tiên Chaika (hay
còn gọi là con mòng biển do cánh được thiết kế giống cánh con mòng biển bị ngược)
được sản xuất vào những năm 60 để chống lại những quả cầu khinh khí cầu trinh
thám của Mỹ.
Đến cuối thập niên 70, Chaika được nâng cấp thành một chiếc máy bay trinh thám đích thực Stratosphera M-17 (còn gọi là Mystic-A), bay lần đầu vào ngày 26 tháng 6 năm 1982, được sử dụng để khám phá các tầng Ozon cho năm 1992.
M-17 đã lập kỉ lục thế giới FAI
vào năm 1990 khi bay ở độ cao 21.830 m. Năm 1987, M-17 chủ yếu được thay thế bằng
M-17RN, sau này gọi là M-55 Geophysica và được NATO đặt tên là Mystic-B.
Hiện nay, M-55 được sử dụng chủ yếu
để thực hiện nhiệm vụ lấy mẫu môi trường, nghiên cứu ở độ cao lớn và chỉ có duy
nhất một chiếc vẫn còn hoạt động ở Nga.
Xếp hạng 7 là máy bay tiêm
kích Grumman F-11 Tiger của Hải quân Mỹ
Hãng Grumman nổi tiếng với
những loại máy bay tốt nhất được Hải quân Mỹ sử dụng, nhưng F-11
Tiger lại là một sản phẩm đáng quên của hãng. Thực tế, F-11 là một
trong số ít máy bay trong lịch sử bị bắn rơi bởi chính vũ khí của
mình. Trong một lần bay thử, máy bay đã va vào luồng đạn súng máy
mà nó đã bắn đi từ trước đó.
Vấn đề của F-11 chủ yếu không nằm ở thiết kế, mà là ở động cơ. Động cơ Wright J65-W-14 có độ tin cậy thấp và tiêu tốn nhiều nhiên liệu. Do đó, Hải quân Mỹ tỏ ra không hài lòng với chiếc Tiger. Các máy bay hoạt động trên biển cần phải có tầm hoạt động xa và có động cơ chống chịu với điều kiện thời tiết biển khắc nghiêt. Cuối cùng, máy bay F-11 Tiger chỉ hoạt động 13 năm trong quân đội.
Tuy vậy, ngày 18 tháng 4 năm
1958, trong một lần bay thử nghiệm, chiếc F-11 Tiger đã lập kỷ lục về trần bay
khi nó đạt tới độ cao 23.451m. Chỉ có điều, chiếc máy bay này được lắp động của
dành cho chiếc F-104 Starfighter có lực đẩy 4,9 tấn nhằm tăng vận tốc hành
trình và trần hoạt động cho F-11.
Xếp thứ 6 là máy bay do thám
huyền thoại U-2 của Mỹ
Được gọi là Dragon Lady, Lockheed
U-2 là máy bay trinh sát tầm cao trực thuộc Cơ quan tình báo Trung Ương Mỹ -
CIA, nhưng được vận hành bởi Không quân Mỹ. Nó thực hiện việc thu thập thông
tin tình báo ở mọi điều kiện thời tiết dù ngày hay đêm.
U2 đã được đưa vào biên chế từ năm 1950 và là một trong những máy bay trinh sát thành công nhất của quân đội Mỹ, do có khả năng bay ở tầm cao nhằm tránh bị phát hiện, cũng như mang được khối cảm biến và camera chụp ảnh siêu nét.
U-2 góp mặt trong hầu hết các cuộc
chiến của Mỹ thời cuối và hậu Chiến tranh Lạnh, đồng thời chúng cũng hỗ trợ
cung cấp thông tin do thám cho một số quốc gia thuộc khối NATO.
U2 cũng đã được sử dụng để nghiên
cứu hệ thống cảm biến điện tử, hiệu chuẩn vệ tinh, nghiên cứu khoa học và truyền
tín hiệu. U-2 có trần hoạt động tối đa đạt 24 000 mét, và được phân loại tùy
theo các đặc tính kỹ thuật và chiến thuật của từng chiếc.
Hiện nay, Không quân Mỹ đang vận
hành 35 máy bay trong biên chế với nhiều nhiệm vụ khác nhau.
Đứng thứ 5 là máy bay đánh chặn
siêu thanh Mig-31 của lực lượng Hàng không vũ trụ Nga
Mikoyan Mig-31 được đưa vào biên
chế năm 1981, là máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 đầu tiên gia nhập Không quân
Liên Xô và được coi là xuất sắc nhất về khả năng không đối không của Không quân
Nga hiện nay.
Nó được phát triển dựa trên máy
bay đánh chặn thế hệ thứ ba MiG-25 Foxbat và là máy bay chiến đấu đầu tiên trên
thế giới sử dụng radar mảng pha Zaslon giúp nâng cao khả năng nhận thức tình huống.
Trong khi hầu hết các máy bay chiến đấu và máy bay đánh chặn không thể bắn tên lửa ở độ cao lớn, Foxhound có thể sử dụng vũ khí của mình ở trần độ cao tối đa 25.000 m.
Không quân-Vũ trụ Nga vẫn thấy sự
cần thiết của các máy bay đánh chặn hạng nặng, tốc độ cao để bảo vệ biên giới rộng
lớn của mình. MiG-31 Foxhound dự kiến sẽ vẫn phục vụ trong những năm 2040 và
có thể là chiến đấu cơ quan trọng nhất trong biên chế của Nga.
Đứng thứ 4 lại là một máy bay do
thám chiến lược tầm xa đến từ Mỹ - SR-71 Blackbird
Dù đã ngưng sử dụng, máy bay do
thám SR-71 Blackbird của Mỹ vẫn là phi cơ có người lái nhanh nhất mọi thời đại,
một thiết kế được ví như đến từ tương lai.
Lockheed mà nay là Lockheed
Martin được bí mật giao thiết kế SR-71 vào cuối những năm 1950. Hắc điểu SR-71
có thể bay gần rìa vũ trụ và nhanh hơn cả tên lửa. Cho đến nay, nó vẫn giữ kỷ lục
về độ cao hành trình và tốc độ nhanh nhất đối với máy bay không dùng động cơ
tên lửa.
Nó là một phần trong gia đình các loại máy bay được chế tạo cho mục đích do thám bên trong lãnh thổ đối phương, mà không bị phát hiện hay bắn hạ, trong thời gian dài trước khi các vệ tinh và máy bay không người lái trở nên phổ biến.
Trong suốt thời gian phục vụ của
dòng máy bay này, chiếc SR-71 mang số hiệu 617962, do Cơ trưởng Robert Helt
lái, đã lập kỷ lục thế giới về độ cao hoạt động tối đa, khi chiếc máy bay đạt
25 929 mét.
Mỗi chiếc SR-71 chỉ có thể bay một
lần một tuần vì thời gian bảo dưỡng, bảo trì cần thiết sau khi thực hiện các nhiệm
vụ. Tổng cộng đã có 32 chiếc máy bay được chế tạo.
Xếp hạng 3 là một máy bay tiêm
kích ném bom siêu thanh chủ lực của Mỹ tại Việt Nam – F-4 Phantom 2
F-4 Phantom II hay còn gọi là con
ma 2 - một loại máy bay tiêm kích ném bom tầm xa siêu thanh hai chỗ ngồi hoạt động
trong mọi thời tiết được hãng McDonnell Douglas thiết kế chế tạo cho Hải quân Mỹ.
Phantom II đã được sử dụng trong
quân đội Mỹ từ năm 1960 - 1996. Trong Chiến tranh Việt Nam, F4 đóng vai trò là
máy bay chiến đấu chiếm ưu thế trên không chính của Không quân, Hải quân và Thủy
quân lục chiến Mỹ.
Chiếc phản lực cơ F-4 từng lập 15 kỷ lục thế giới, bao gồm kỳ lục trần bay cao nhất được thực hiện vào ngày 6/12/1959 khi một nguyên mẫu XF4H-1 thực hiện một cú vọt bay cao 30 040 mét.
Trong số 5.195 chiếc được chế tạo,
2.874 chiếc của Không quân, 1.264 chiếc dành cho Hải quân và Thủy quân Lục chiến
Hoa Kỳ, và số còn lại cho các khách hàng nước ngoài. F-4 cũng được trang bị cho
quân đội của nhiều nước khác, và cho đến năm 2001 vẫn còn hơn 1.000 máy bay F-4
đang được sử dụng ở 11 nước trên toàn thế giới.
Giữ ngôi vị Á quân cũng là một
máy bay tiêm kích của Mỹ - Lockhed F-104
F-104 là một máy bay tiêm kích
đánh chặn siêu thanh một động cơ được sử dụng rộng rãi cả trong nhiệm vụ của một
máy bay tiêm kích ném bom trong Chiến tranh Lạnh. Mặc dù thời gian phục vụ của Starfighter
trong Lực lượng Không quân Mỹ tương đối ngắn ngủi, nhưng nó đã đạt được thành
công lâu dài hơn với các quốc gia NATO và đồng minh khác của Mỹ.
Canada, Hà Lan, Bỉ, Nhật Bản và
Ý, đã nhanh chóng sử dụng F-104 làm máy bay chiến đấu chính của họ. Starfighter
là chiếc máy bay sản xuất đầu tiên đạt độ cao 31 534 mét sau khi cất cánh bằng
sức mạnh tự thân.
Lockheed F-104 Starfighter là một tiêm kích có tốc độ nhanh, bề ngoài trông khá đẹp nhưng đây cũng là một “cái bẫy chết người” xứng đáng với biệt danh “cỗ quan tài bay” khi có tới hơn 30 vụ tai nạn cứ mỗi 100.000 giờ bay. Hơn 50% số lượng máy bay F-104 hoạt động tại Canada đã bị mất trong các vụ tai nạn và con số này là hơn 30% tại Đức.
Nó là một trong những chiến đấu cơ
đáng sợ nhất thời Chiến tranh Lạnh. Được cho là chế tạo nhằm tiêu diệt máy bay
ném bom siêu thanh, máy bay do thám tốc độ cao của Mỹ, Foxbat cũng có lợi thế về
tốc độ trong vai trò máy bay trinh sát và cả tiêm kích ném bom dù ít hiệu quả
hơn một chút.
Nó là máy bay phản lực đầu tiên
và duy nhất cho đến nay bay cao hơn độ cao 35.000m. Mig-25 lập được 29 kỷ lục
đã được xác nhận, trong đó có 7 kỷ lục thế giới mọi thời đại về thời gian bay
theo độ cao, vận tốc vượt âm ở độ cao từ 20.000 m trở lên. Một số kỷ lục vẫn
còn tồn tại đến ngày nay.
Tổng hợp: Quang Huy